طراحی با ذغال
![](https://forouhiart.com/wp-content/uploads/2025/01/Zoghal-Tarahi2.jpg)
طراحی با ذغال یکی از تکنیکهای جذاب و پرطرفدار در هنر طراحی است که به دلیل ویژگیهای خاص خود، توجه بسیاری از هنرمندان و هنرجویان را جلب کرده است. ذغال به عنوان یک وسیله طراحی، به خاطر ایجاد کنتراست بالا و امکان ایجاد خطوط دقیق و تیره، به ویژه در طراحی چهره، بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.این تکنیک به هنرمندان این امکان را میدهد که با سرعت و کارایی بیشتری کار کنند و در عین حال جزئیات را به خوبی به تصویر بکشند. طراحی با ذغال به دلیل توانایی در ایجاد سایهها و نور و همچنین قابلیت ترکیب آسان رنگها، برای بسیاری از هنرمندان جذاب است.
علاوه بر طراحی با ذغال، تکنیکهای دیگری مانند سیاه قلم، مدادرنگی و مداد طراحی نیز وجود دارند که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند. با این حال، طراحی با ذغال به خاطر سادگی و تأثیرگذاری بالای آن، در بین هنرجویان و هنرمندان محبوبیت بیشتری پیدا کرده است.اگر شما هم به طراحی با ذغال علاقهمند هستید، میتوانید با تمرین و آزمایش تکنیکهای مختلف، مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید و آثار زیبایی خلق کنید.
انواع ذغال چیست
ابزارهای لازم برای طراحی با ذغال شامل موارد زیر است: ذغال فشرده سیاه طبیعی، ذغال فشرده سفید طبیعی، مداد کنته سفید، مداد کنته سیاه، ذغال طبیعی و پاکن خمیری. این ابزارها قابلیت ترکیب و تعامل با یکدیگر را دارند و شما میتوانید در حین طراحی از آنها به طور همزمان استفاده کنید. علاوه بر این، میتوانید به سلیقه خود ابزارهای دیگری را نیز به مجموعه خود اضافه کنید تا طراحیتان را گسترش دهید. با این حال، لازم است که به ویژگیها و امکانات خاص هر یک از این ابزارها توجه کنید و آنها را در زمان مناسب و به تدریج مورد استفاده قرار دهید.
زغال بید یا زغال تاک
تمام انواع قلمهای باریک و پهن دارای درجات سختی متفاوتی هستند و بسته به نوع چوبی که در ساخت آنها استفاده شده، به زغال بید یا زغال تاک معروفند. این زغال طراحی، در واقع همان زغالی است که عمدتاً در مؤسسات آموزشی هنری به کار میرود. برخی افراد آن را “زغال تاک” و برخی دیگر “زغال بید” مینامند.
زغال طراحی از قطعات متعددی از چوب سوخته، که معمولاً از چوب بید تهیه میشود، ساخته شده است. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که زغال بید یا تاک، به ویژه نوعهای باریک آن، به راحتی و به سرعت میشکنند. با این حال، این موضوع مشکلی برای کار طراحی شما ایجاد نمیکند؛ زیرا به هر حال در فرآیند نقاشی و طراحی، نیاز به تکهتکه کردن زغالها خواهید داشت.
ذغال طراحی یا مداد ذغالی
زغال فشرده، که به عنوان نوعی دیگر از زغال طراحی شناخته میشود، دارای رنگی کاملاً تیره است و ممکن است مقداری کثیفی به همراه داشته باشد. هنرمندان و طراحان معمولاً در انتخاب این نوع زغال احتیاط میکنند. یکی از تفاوتهای اصلی زغال فشرده با زغال بید این است که زغال فشرده از چوب سوختهای که بهطور طبیعی به دست آمده، ساخته نمیشود. بلکه این زغال از ترکیب پودر زغال با بیندر بهوجود میآید که تحت فشار شکل میگیرد. خطوطی که با زغال فشرده یا مداد زغالی رسم میشوند، تیرهتر و محکمتر هستند و به همین دلیل پاک کردن آنها دشوارتر است. زغال فشرده در درجات مختلفی تولید میشود و هر برند نیز اندازه و سایز خاص خود را دارد.
از لحاظ رنگ
زغالهای طراحی موجود در بازار دارای رنگهای متنوعی هستند که بسته به سلیقه خود میتوانید هر رنگ دلخواهی را که میخواهید انتخاب کنید. قدیمیترین و کلاسیکترین رنگ، مربوط به رنگ سیاه است. البته درگذشته نیز زغالهای طراحی شامل رنگهای متنوع دیگری نیز میشدند، اما بیشتر از رنگ سیاه استفاده میشده است. اما امروزه ذغال طراحی در چند نوع رنگ مختلف و متنوع از قبیل خاکستری و رنگ قهوهای نیز تولیدشده است. البته قابلذکر است انواع زغالهای طراحی سفید رنگ نیز در بازارهای هنری وجود دارد که باید گفت اصل جنس آنها از گچ نرم است و از زغال نیست.
کاربرد انواع زغال طراحی
این نکته مهم را از ما به یاد داشته باشید که به کار بردن انواع ذغال طراحی بسیار آسان و ساده است. به این صورت که با فشار دادن زغال بر روی یک کاغذ صاف یا هر کاغذ معمولی دیگری آثار زغال بر روی آن بهجا میماند. حال هرچقدر میزان فشاری که وارد میشود بیشتر باشد، صد در صد زغال بیشتری بر روی سطح کاغذ قرار میگیرد.
شما قادر خواهید بود با استفاده از پاککن مناسب، هر قسمتی از زغال را که خواستید بردارید و درنتیجه قسمتهای مشخصی را پررنگ کنید. همچنین میتوانید برای جلوگیری از کثیف شدن کارتان و یا بهبود کیفیت طراحیتان از فیکساتیو استفاده نمایید. همانطور اطلاع دارید، زغال مادهای با کثیف کاری زیاد است؛ بنابراین به هنگام استفاده از آن شدیداً باید مراقب ورود گردوغبار به دستگاه تنفس و ریههای خود باشید. نکته آخر این است که برای پاک کردن غبار اضافی از روی کاغذ یا سطوح فعالیت خود، از فوت کردن استفاده نکنید. بهتر است کاغذ را کمی تکان دهید تا مواد اضافی خارج شوند.
مهارتهای طراحی با ذغال
در طراحی با ذغال یا حتی نقاشی معمولی و هرچیز دیگری نیازمند یک سری مهارت و تکنیکهای اصلی و جزئی میباشیم تا طراحی به بهترین نحو احسن صورت گیرد و سرعت عمل را هم بالا ببرد. بخشی از این مهارتها که بهتر است در طراحی با ذغال استفاده شوند عبارت اند از:
- برای سایه زدنِ بهتر و ترسیم جزییات از مداد کنته های نرم استفاده کنید.
- باید ذغال طبیعی را در لایه های زیرین استفاده کنید و خوب آنرا فیکس کنید.
- پاکن خمیری را باید قبل از استفاده کمی ورز دهید تا تمیز شود.
- برای تیره کردن سطوح کلی، از ذغال فشرده استفاده کنید وبرای محو کردن آن از انگشت استفاده کنید.
- استفاده از تراش باعث شکستن نوک مداد کنته می شود.
- برای محو کاری نیم سایه ها، می توانید از قلموی زبر چینی استفاده کنید.
- طراحی نهایی حتما باید با فیکساتور طراحی، فیکس شود.
چگونگی طراحی با مداد ذغالی
طراحی با ذغال نسبت به نقاشی با مداد کاملا متفاوت است به همین خاطر یادگیری طراحی با ذغال درست مثل یادگیری هر تکنیک دیگری است که به تمرین زیاد و مستمر نیاز دارد تا چگونگی آن به دست نقاش منتقل شود. درابتدا شروع نقاشی با ذغال، با کشیدن طرح آزاد خط کانتور شروع میکنیم و بعد ذغال پودرشده را روی نقاشی با استفاده از یک برس پاک کن و حوله کاغذی پخش میکنیم و با استفاده از پاک کن ورز میدهیم و مواد برجسته را پاک میکنیم و با ذغال سفید آن نقاط را طراحی میکنیم.
با تغییر ضربه ایجاد شده توسط مداد می توانیم بافت و برجستگی را ایجاد کنیم. و بعد ، سایه های نقاشی را با یک مداد ذغال نرم تر تیره میکنیم. سپس با پاک کن ورز پس زمینه را پاک میکنیم تا باعث ایجادبافت و علاقه بیشتری شود وسایههای ایجاد شده را با یک کنده مخلوط بیرون میآوریم( در واقع لکه گیری انجام میدهیم) و در آخر نقاشی را با فیکساتور ثبت میکنیم که جلوی لکه گیریِ ناخواسته را هم بگیرد.
دلیل اهمیت استفاده از مداد ذغالی
یکی از اهمیتهای مداد ذغالی این است که فقط به رنگ سیاه تولید میشود و مادهی سازندهی مغز آن فقط پودر ذغال و واکس و درصدی ار خاک رس است که میزان سختی و چربی آن با مواد ترکیبی با پودر ذغال تعیین میشود. مداد ذغالی فابرکاستر در اروپا دارای بدنهی طرح چوب است و در ایران بیشتر با بدنه سیاه وجود دارد. مداد ذغالی با برندهای مشابه دیگری هم در بازار وجود دارند.
نحوهی تیزکردن مداد ذغالی
به طور کلی میتوان گفت ما دو نوع مدادهای طراحی داریم که گرافیتی و مداد کنته(ذغالی) هستند. برای تراشیدن نوع گرافیتی آن میتوانیم از تراش به جای کاتر استفاده کنیم و نکتهی مهم آن این است که باید از مدادتراشهای باکیفیتی استفاده شود که بلندی مناسبی به نوک مداد دهد، چون نوک کوتاه مناسب برای طراحی نیست و بسیار مشکل است.
پس تراش های رومیزی میتوانند گزینه ی خیلی مناسب تری باشند چون نوک بلند و تیزتری را ایجاد میکنند و سرعت بیشتری نسبت به کاتر دارند و راحت تر هستند و به مرور زمان کند نمیشوند. نوک بلند مداد کنته باعث این میشود که قابلیت آن را زیاد کند.
برای تراشیدن مداد کنته اما فرقی دارد که در این است؛ نوک آن حساس تر است و ممکن است زود بشکند به خصوص اگه نوع نرم آن باشد، پس بهتر است حتما از کاتر استفاده کنید و تیغ آن را کامل باز کنید و انگشت شست را اهرم قرار دهید و تیغ را با آن به داخل چوب مداد فشار دهید. امروزِ تراشهای برقی هم اضافه شده اند که سرعت و کیفیت کار را افزایش داده اند.
دیدگاهتان را بنویسید