معرفی هنر نقاشی روی پارچه

هنر نقاشی روی پارچه، یکی از هنرهایی است که هنرمندان به وسیله آن از قلم موی خود به عمق روح خود نفوذ میکنند و طبیعت درونی خود را در نقاشیهای خود به تصویر میکشند. این هنر کاملاً کاربردی است و هنرمندان میتوانند با استفاده از انواع متریالهای پارچهای، از جمله الیاف طبیعی و مصنوعی، آثار زیبا و خلاقانهای را ایجاد کنند. از لباس و تیشرتها گرفته تا کیف، کفش، شال، مانتو و دیگر ملزومات پوشاک و لوازم جانبی، همه میتوانند تابعیت هنری نقاشی پارچه باشند.
نقاشی روی پارچه به عنوان یک شغل نیز در دنیای امروز مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از هنرمندان از این هنر به عنوان منبع درآمد استفاده میکنند. افراد بسیاری دوست دارند که طرحها و نقشهای مورد علاقه خود را روی لباسها و لوازم پوشاک خود داشته باشند و بنابراین به هنرمندان نقاشی پارچه مراجعه کرده و سفارشهای خود را به آنها بسپارند. این میتواند نه تنها به هنرمندان درآمدزایی کند بلکه رضایت درونی مشتریان را نیز فراهم کند.
نقاشی روی پارچه یک هنر زیبا و خلاقانه است که هنرمندان با استفاده از قلم موی خود و تکنیکهای متنوع میتوانند آثاری ارزشمند ایجاد کنند. این هنر به تاریخ و فرهنگ ایرانی نیز مرتبط بوده و امروزه با توسعه رنگها و متریالهای مناسب، به یک هنر شگفتانگیز و مورد توجه تبدیل شده است.
نقاشی روی پارچه چیست؟
به طور کلی پیاده سازی هر گونه طرح و شکل بر روی پارچه و رنگ آمیزی آن را هنر نقاشی روی پارچه می نامند. هنر نقاشی روی پارچه از قدیمی ترین هنر های موجود در ایران به شمار می رود که به دوران قبل از میلاد مسیح بر می گردد. برای طراحی نیاز به وسایل لازم برای نقاشی روی پارچه دارید که در ادامه ی این متن به وسایل نقاشی روی پارچه اشاره شده است.
وسایل مورد نیاز برای نقاشی روی پارچه
نقاشی روی پارچه یکی از ایده های پولساز خیاطی است که با استفاده از انواع ابزار مختلف می تواند به ایجاد طرح ها و آثار هنری منحصر به فرد کمک کند. در زیر به برخی از وسایل مورد نیاز برای نقاشی روی پارچه اشاره می کنیم:
1-رنگ ها
- رنگ های آکریلیک: این رنگ ها با قوام و کیفیت خوبی تا خشک شدن باقی می مانند و می توانید به راحتی روی پارچه استفاده کنید.
- رنگ های فابریک: این رنگ ها برای نقاشی روی پارچه و لباس ها مناسب هستند و پس از خشک شدن با اتو باید مورد گرما قرار گیرند تا ماندگاری بهتری داشته باشند.
- رنگ های نساجی: این رنگ ها به خوبی روی پارچه می چسبند و در دمای معین فیکس می شوند تا ماندگاری بهتری داشته باشند.
- رنگ های آبرنگی: این رنگ ها با آب مخلوط می شوند و معمولاً برای ایجاد تراش ها و طراحی های آبرنگی استفاده می شوند.
2-پارچه مناسب
انتخاب پارچه مناسب جزء اقدامات حیاتی در آموزش نقاشی روی پارچه است. پارچه های نامناسب می توانند باعث کاهش دوام طرح و حتی افت رنگ در طول زمان شوند. در حال حاضر، پارچه هایی با ترکیب ۱۰۰ درصد نخ و ساختار محکم و جامد به عنوان بهترین گزینه برای نقاشی روی پارچه شناخته می شوند. اما این نکته را باید به یاد داشت که انتخاب محدود به این نوع پارچه نیست و می توان روی پارچه های دیگری نیز مانند ساتن، ابریشم، مخمل، جین، چرم و… نقاشی کرد.
بهتر است پیش از شروع به نقاشی روی پارچه یا لباس، دستورالعمل شست و شوی آن را دقیقاً مطالعه نمایید. از آنجایی که هر پارچه با مواد خاصی شسته می شود، عدم رعایت این موضوع می تواند باعث فرسایش و از بین رفتن رنگ شود. همچنین، مطمئن شوید که پارچه بدون چروک باشد و به طور کامل تسویه شده باشد تا طرح نقاشی در طول کار تخریب نشود.بهترین کار این است که در طی نقاشی، یک لایه محافظ زیر پارچه قرار دهید تا از پخش رنگ به محل های ناخواسته جلوگیری کنید و پارچه خراب نشود.
3-قلم ها و مداد ها
قلم ها و مداد ها ابزار های مهمی در نقاشی روی پارچه هستند که به شما امکان ترسیم دقیق خطوط و جزئیات طرح ها را می دهند. در ادامه به برخی از انواع قلم ها و مداد های مورد استفاده در نقاشی روی پارچه اشاره می کنیم:
قلم های پارچه نقاشی: قلمهای پارچهنقاشی با نازکیهای مختلف ارائه میشوند. این قلم ها از نوع های نازک تا ضخیم دارند و برای ترسیم دقیقتر خطوط، ایجاد جزئیات و تعیین حاشیهها مورد استفاده قرار میگیرند.مداد های مخصوص نقاشی روی پارچه: مدادهای نقاشی روی پارچه نیز از انواع نازک تا ضخیم دارند و برای ترسیم خطوط دقیق و ایجاد جزئیات در نقاشی های روی پارچه به کار می روند. این مداد ها به راحتی روی سطح پارچه رنگ و طرح می زنند.
قلم های خیاطی: قلم های خیاطی همچنین برای ترسیم و علامت گذاری دقیق بر روی پارچه مورد استفاده قرار می گیرند. این قلمها از قطر و رنگ های مختلفی برخوردارند.
مداد های رنگی: مداد های رنگی نیز برای ایجاد رنگ های زنده و تراش ها در نقاشی روی پارچه مورد استفاده قرار می گیرند. با ترکیب رنگ های مختلف می توانید طرح ها و آثار متنوع ایجاد کنید.تنوع قطر، رنگ ها و نوع مداد ها از نکات مهم در انتخاب مناسب برای نقاشی روی پارچه هستند. بهتر است با آزمون و خطا، انواع مختلف ابزار ها را امتحان کرده و انتخابی را که با نیاز های نقاشی تان همخوانی دارد، انجام دهید.
4-برس ها و اسفنج ها
برس ها و اسفنج ها نیز ابزار های اساسی در نقاشی روی پارچه هستند که به شما امکان ایجاد انتقال ها، تراش ها، و اثرات رنگی مختلف را می دهند. اسفنج ها به عنوان ابزار های دیگری برای ایجاد اثرات رنگی و تراش ها در نقاشی روی پارچه مورد استفاده قرار می گیرند. با فشار دادن اسفنج به روی پارچه و یا مخلوط کردن رنگ ها روی اسفنج می توانید اثرات خاصی ایجاد کنید.
5-اورینت خمیری
اورینت خمیری، ابزاری که برای نقاشی روی پارچه به کار میرود، دارای ساختاری پفکی است که باعث ایجاد برجستگی در طرحها میشود. اگر نیاز به طراحی و نقاشی سهبعدی روی پارچه دارید، بهتر است از ابزار مناسب استفاده نمایید. اورینت از جهت مواد مورد استفاده برای نقاشی، بر روی پارچههای کتانی و نخی مورد استفاده قرار میگیرد. رنگهای مورد استفاده در این نوع نقاشی به دو دسته کاربردهای کار و روکار تقسیم میشوند. در صورتی که از نوع روکار استفاده میکنید، توصیه میشود ابتدا آن را با کمی آب رقیق کنید و سپس با استفاده از الگوها، طرح مورد نظر خود را با شابلون بر روی پارچه منتقل کنید.
6-بیندر
در نقاشی روی پارچه، بیندر به عنوان یک ابزار ضروری و کاربردی به حساب میآید. این ابزار برای تثبیت رنگها بر روی پارچه به کار میرود و در واقع نوعی چسب محسوب میشود. توانایی استفاده از بیندر روی سطوح مختلف مانند سفال، چوب و پارچه وجود دارد. یکی از مزیتهای اصلی این چسب، یکنواختی آن در زمان استفاده است. پوشش ایجاد شده توسط این چسب بسیار عالی بوده و به همین دلیل، انتخاب اولیه طراحان لباسها و نقاشان میباشد.
7-مقوا
یکی از وسایل ضروری در نقاشی روی پارچه، مقوا است. برای بهبود نتیجه نقاشیتان، مقوایی را میان لایههای پارچه قرار داده و از نفوذ رنگ به داخل لایهها جلوگیری میکنید. این عمل باعث بهبود کیفیت طراحی و نقاشی میشود. برای این منظور، مقواهای با ضخامت بیشتر میتوانند انتخاب مناسبی باشند.
8-اتو بخار
برای ایجاد چسبندگی و خشک شدن سریعتر طرحهای نقاشی بر روی پارچه، یک اتو بخار ضروری است. اما بهتر است به یک نکته توجه داشته باشید که اتو را مستقیماً بر روی پارچه اصلی نخی نکشید. به جای آن، از یک پارچه نخی به عنوان لایه میانی استفاده کنید تا طرحها به خوبی چسبیده و لباس اصلی حتی در صورت نیاز، به خطر نیفتد.
همچنین، در این حوزه برای چسباندن طرحها، از چسبهای خاصی استفاده میشود. به عنوان مثال، چسب dm5 یک نوع چسب پرکاربرد است که بدون رنگ بوده و باعث برجسته شدن طرحها میشود. این چسب باعث ایجاد اتصال محکم و ماندگاری بر روی پارچه میشود و در فرآیند نقاشی روی پارچه بسیار مفید است.
رنگ مخصوص نقاشی روی پارچه

آموزش در 6 مرحله
قدم اول: شستن پارچه
این کار شاید برای پارچههای مخصوص مبلمان یا کیف و کفش و لوازم پارچهای دیگر که پس از نقاشی شسته نخواهند شد؛ لازم نباشند؛ اما اگر قرار است طرحی را بر روی لباس یا شال و مانتو رسم کنید که بعدا آن لباس را خواهید شست، ضروری است قبل از نقاشی روی پارچه حتما آن را بشویید تا اگر لکه یا علائمی بر روی لباس وجود دارد، کامل از بین برود.
قدم دوم: آماده کردن محیط کار برای نقاشی
نقاشی روی پارچه به جای این که کف اتاق انجام شود، بهتر است روی یک سطح صاف باشد که با پلاستیک پوشانده شده است. روش دیگر این است که پارچه را روی یک ورقه مقوایی پوشیده از کاغذ مومی قرار دهید تا رنگ نقاشی روی پارچه به زیر آن نفوذ نکرده و کثیف نشود. کاغذ مومی نمیگذارد پس از اتمام کار پارچه به سطح زیرین بچسبد.
همچنین میتوان برای نقاشی روی لباس، از طلق یا کاغذ فریزر استفاده کرد. اگر پس از اتصال کاغذ فریزر به پشت پارچه آن را اتو بکشید، کاغذ به پارچه چسبیده و موقتا سفت و بدون چروک میشود. پس از اتمام کار نیز بدون دردسر میتوانید کاغذ را از پارچه یا لباس جدا کنید.
قدم سوم: شروع نقاشی روی پارچه
بهتر است قبل از شروع نقاشی، الگو و طرح مورد نظرتان را آماده کنید. سپس به صورت دستی یا با استفاده از ابزارهای مختلف و کاربن خیاطی، طرح را به پارچه انتقال دهید. در شروع کار بهتر است برای هر رنگ از یک قلم مو استفاده کنید تا رنگها در همدیگر ترکیب نشوند. برای رنگآمیزی درون طرح بهتر است با قلم مو ضربات کوتاه و محکم بزنید.
قسمتی از پارچه یا لباس که قصد رنگآمیزی آن را دارید، با سوزن یا سنجاق فیکس کنید تا حین کار تکان نخورد. بهتر است رنگآمیزی را دو بار انجام داده تا کاملا به خورد پارچه برود. در پایان میتوانید اطراف نقاشی را با رنگ مشکی دورگیری کنید تا طرح، زیباتر و چشمنوازتر شود.
قدم چهارم: ترکیب رنگ
بهتر است ابتدا از سه رنگ اصلی قرمز، آبی و زرد استفاده کنید و در ادامه با ترکیب رنگ، به دامنه متنوعی از رنگها دست پیدا کنید. همین طور برای پر کردن قسمتهایی از نقاشی که شفافتر به نظر بیایند، کمی آب به رنگتان اضافه کنید. برای این طرح شما حالت برجسته و سه بعدی به خود بگیرد از 3 تناژ متفاوت از یک رنگ استفاده کنید.
گام پنجم: خشک شدن طرح و حرارت دادن
پس از اتمام کار باید 24 الی 48 ساعت زمان بدهید تا رنگ روی پارچه کاملا خشک شود. پس از آن با استفاده از اتو، پایداری طرح تان را بیشتر کنید. نکته مهم این که هیچ وقت اتو را مستقیما روی نقاشی قرار ندهید و از کاغذ یا پارچه دیگر استفاده کنید. یا لباس را پشت و رو کنید. همچنین اتو را نگه داشته و بردارید و هیچ گاه آن را روی لباس نکشید.
گام ششم: شستن پارچه نقاشی شده
پارچه و لباسی که روی آن طرحی نقاشی کردهاید، نباید تا 5 روز شسته شود. 5 روز حداقل زمان لازم برای خشک شدن طرح روی پارچه است. بعد از این زمان هم برای شستشو بهتر است لباس را پشت و رو کنید.
نکات مهم
نکته مهم در نقاشی روی پارچه، این است که امکان تصحیح اشتباه خیلی کم وجود دارد. بنابراین بهتر است ابتدا با مداد یا صابون خیاطی، طرح مورد خود را بر روی پارچه رسم کرده، سپس اقدام به رنگآمیزی کنید. این هنر به دقت و تمرکز بیشتری نسبت به طراحی روی کاغذ نیاز دارد.
همچنین بهتر است از رنگهای با غلظت رنگ کم استفاده کنید که اگر مشکلی به وجود آمد، راحتتر بتوان آن را اصلاح کرد.
برای این که نقاشی روی لباس، صاف و محکم و واضح به نظر برسد، پارچههایی با بافت قوی را برای نقاشی انتخاب کنید؛ به خصوص اگر مبتدی هستید. زیرا رنگآمیزی روی پارچه با بافت شل، روشن و دقیق نبوده و بخشی از رنگ، از پارچه خارج میشود. در واقع پارچه به خوبی رنگ را جذب نمیکند.پارچه باید جاذب رنگ باشد لذا پارچههایی که در شستشو از محافظ پارچه و مواد ضد چروک استفاده شده است برای نقاشی مناسب نیستند.پارچه و رنگ باید با یکدیگر سازگار باشند.
دیدگاهتان را بنویسید