پرسپکتیو خطی
پرسپکتیو خطی یک تکنیک در نقاشی و طراحی است که برای ایجاد حس عمق و سه بعدی بودن در یک تصویر دو بعدی استفاده می‌شود. این تکنیک به هنرمند اجازه می‌دهد تا اجسام و فضاها را به گونه‌ای رسم کند که مانند واقعیت به نظر برسند.پرسپکتیو خطی بر اساس اصولی ریاضی و هندسی طراحی شده است. در این روش، خطوط موازی که در دنیای واقعی وجود دارند (مانند خط افق یا لبه‌های یک خیابان) به یک یا چند نقطه فرار در افق نزدیک می‌شوند. این نقطه‌ها معمولاً در سطح افق قرار دارند و بسته به تعداد آنها، نوع پرسپکتیو (یک نقطه، دو نقطه یا سه نقطه) تعیین می‌شود.
به طور خلاصه، پرسپکتیو خطی به هنرمندان کمک می‌کند تا:
1. حس گرما و عمق را در آثار خود به وجود آورند.
2. اجسام و فضاها را به صورت واقع‌نما ترسیم کنند.
3. بیننده را به درک بهتری از نسبت‌ها و مقیاس‌ها در یک صحنه هدایت کنند.
این تکنیک به ویژه در نقاشی‌های معماری، مناظر و صحنه‌های پیچیده بسیار مؤثر است.
پرسپکتیو خطی چیست؟
در پرسپکتیو خطی توسط خطوط و جای گیری اشکال بعد و عمق تبیین می شوند. صرف نظر از ترکیب بندی که میتواند همواره پیچیدگی های خود را داشته باشد, نکات زیر در مورد تمامی گونه های پرسپکتیو خطی مصداق دارد:
خط افق
این همان خطی است که در آن آسمان به زمین یا آب می رسد. ارتفاع این خط می تواند بر محل قرار گیری نقطه گریز میزان ارتفاع اشکال در تصویر تاثیر بگذارد.
نقطه گریز
محلی است که به نظر می رسد در آن کلیه خطوط موازی به هم در آن نقطه می رسند .در تصویر خطوط موازی بتدریج به سمت انتهای تصویر تمایل پیدا می کنند و نقطه ای را بر خط افق به وجود می آورند که آن نقطه گریز می باشد. ( تعداد نقاط گریز در یک تصویر می تواند نامحدود باشد.)
خط زمین
سطحی افقی در قسمت زیرین خط افق می باشد که می تواند زمین و یا آب باشد. در صورتی که خط زمین دارای پستی و بلندی باشد این امکان می رود که نقطه گریز لزوما بر خط افق نباشد و بر جایی بالاتر از این خط قرار داشته باشد.
خطوط قائم
خطوطی که بصورت موازی به نقطه گریز می رسند. ناظر: این نقطه به محلی اطلاق می شود که از آنجا صحنه دیده می شود.محل خط افق و نقطه گریز می تواند محل ناظر را نیز نتاثر خود کند.
چهار عامل باعث ایجاد عمق و بعد در پرسپکتیو
اندازه اشکال: بزرگترین اشکال در کمترین فاصله از ناظر قرار دارند. در تصویر 3 مربع در سمت راست به دلیل ابعاد آن به نظر می رسد که به ناظر نزدیکتر است. و مربع کوچ سمت چپ به دلیل اندازه آن به نظر می رسد که در دورترین فاصله از بیننده قرار داشته باشد.
وضعیت قرارگیری اشکال کنار هم: معمولا درمورد اشکالی که در تصویر روی هم قرار می گیرند شکل زیرین کوچکتر و شکل رو بزرگتر دیده می شود.
جایگاه اشکال : هرچه شکل از خط افق دور تر شود به ناظر نزدیکتر خواهد بود. در تصویر 3 مربع سمت راست از خط افق دور تر و به بیننده نزدیکتر است. دو مربع دیگر به خط افق نزدیکتر بوده و از بیننده دورتر.
همگرایی خطوط : خطوط موازی در علم مناظر و مرایا در دوردست به یکدیگر می رسند. در تصویر 4 با برخورد به یکدیگر در نقطه گریز عمق فضا را القا می کنند.همچنین این همگرایی باعث می شود که پهنای جاده نیز در اثر خطای دید کمتر به نظر برسد.
اساس پرسپکتیو خطی
استفاده آسان از پرسپکتیو خطی برای کلیه هنرمندان و هنرجویان در هر سطحی و درک درست آن بسیار حائز اهمیت می باشد. داشتن درک صحیح از علم مناظر و مرایا برای تمام هنرمندان فارغ از نوع تکنیک و ابزار مورد استفاده بسیار مهم است زیرا این علم باعث ایجاد انقلابی نو در آثار هنرمندانی شد که عمق در فضاها را به تصویر می کشیدند.
این علم که در قرن 15 میلادی بوجود آمد فضای سه بعدی را با استفاده از ایجاد خطای دید بر فضایی دو بعدی نظیر بوم یا کاغذ پیاده کرد. بر اساس این علم , وقتی دو خط موازی در فضای دو بعدی به نقطه ای در فاصله ای دور می روند به یکدیگر نزدیک تر می شوند. برای این منظور عناصری مانند خط افق, نقطه گریز روی خط افق و تعدادی خطوط گریز را برای این علم معرفی کردند.
خط افق, خطی افقی است که ارتفاع دید بیننده و همچنین محل پیوستن آسمان و زمینه (آب یا زمین ) را مشخص می نماید.
خطوط گریز در طراحی پرسپکتیو خطی
خطوط گریز نیز به خطوطی اطلاق می شود که باعث ایجاد خطای دید می شوند و اشکال را در دوردست کوچکتر می نمایانند. این خطوط در انتهایش به نقطه ای بر خط افق به نام نقطه گریز می رسند.در تصویر پرسپکتیو یک نقطه ای و دو نقطه ای را می بینید. تفاوت آنها در تعداد نقاط گریز و محل قرارگیری آنها بر خط افق می باشد.
در تصویر بعدی نقطه گریز را بر دست سنت آگوستین و خطوط گریز را که از این نقطه انتشار یافته اند را می بینید. در ابتدای آشنایی با پرسپکتیو و برای استفاده از آن در ترکیب بندی می بایست از پرسپکتیو یک نقطه ای با یک نقطه گریز استفاده کنید. معمولا این نوع برای طراحی از جاده ها , راه آهن و یا ساختمان هایی که مقابل دید بیننده هستند کاربرد دارند.هنرمندان بر این عقیده اند که پرسپکتیو متشکل از سه امر می باشد:
- بیننده
- سوژه
- تصویر
این علم به رابطه فی مابین این سه مورد پرداخته فارغ از این باب که هنرمند منظره ای را به تصویر می کشد یا طبیعت بیجان و یا مجسمه ای را بسازد.
برای شروع طراحی پرسپکتیو خطی به ابزار زیر نیازمندیم:
- برگه کاغذ 16 . 20 اینچ
- خط کش
- گونیا
- پرگار
- نقاله
- مداد H
- یک مداد قرمز
- مداد آبی
- پاک کن
- میز کار با زاویه 90 درجه یا بورد طراحی ( اختیاری )
دیدگاهتان را بنویسید